นี่คือ อนุสาวรีย์ของ “เจ้าหลวงเสือข่านฟ้า” หรือ “เจ้าเสือข่านฟ้า” วีรบุรุษของไทใหญ่ ที่ตั้งตระหง่านอยู่บนฐานที่มั่น”กองกำลังกู้ชาติไทใหญ่” ดอยไตแลง รัฐฉาน ประเทศเมียนม่า
ท่านผู้นี้เป็นใคร มีความยิ่งใหญ่ และเป็นที่เคารพของชาวไทใหญ่อย่างไร เราไปติดตามกัน ครับ
“ไทยใหญ่” เป็นชนชาติไต ที่มีความเป็นมายาวนานนับพันปี โดยมีผู้นำที่สำคัญ และเป็นที่ภาคภูมิใจอย่างมาก ก็คือ “เจ้าเสือข่านฟ้า”นี่เอง ซึ่งท่านครองราชย์ตั้งแต่ปี พ.ศ.1854 ถึง พ.ศ. 1907
ความยิ่งใหญ่ของ”เจ้าหลวงเสือข่านฟ้า” คือ ทรงรวบรวมรัฐไทใหญ่ต่างๆ ที่เป็นอิสระต่อกันให้มาเป็นอาณาจักรหนึ่งเดียวภายใต้ชื่อ “อาณาจักรเมืองมาวหลวง”
เมืองมาว ในปัจจุบัน ก็คือ “เมืองรุ่ยลี่” ในเขตปกครองตนเองชนชาติไท มณฑลยูนนาน
ยุคอาณาจักรเมืองมาวหลวงนี้ มีอำนาจเกรียงไกรและเจริญรุ่งเรืองที่สุดในประวัติศาสตร์ไทใหญ่
โดยพระองค์ ทรงทำสงครามครั้งสำคัญ 6 ครั้งด้วยกัน คือ 1.ยึดอาณาจักรแสนหวี ซึ่งเมืองแสนหวี ในปัจจุบัน คือเมืองล่าเสี้ยว ในรัฐฉาน ประเทศเมียนม่า
2.ยึดเมืองเวียงจุนโก เมืองมีด และเชียงดาว สำหรับเมืองเชียวดาวในปัจจุบัน คือ อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
3.ยึดหัวเมืองยูนนาน 4 เมือง คือ เมืองแส เมืองหย่งชาง เมืองหมูอาน เมืองปูขว้าน
4.ยึดหัวเมืองไทยวน หลังจากที่กลับจากยูนนาน เจ้าหลวงเสือข่านฟ้า ทรงยกทัพไปทางทิศตะวันออก เพื่อรวบรวมรัฐชนเผ่าไต และทรงยึดหัวเมืองไทยวน อันประกอบด้วย เมืองเชียงรุ่ง เมืองเชียงแสน เมืองเชียงราย เมืองเชียงตุง ลำพูน และละกอน
- ยึดเมืองเวสาลี หรือ หรือแคว้นอัสสัม เมื่อพ.ศ. 1862
6.ยึดหัวเมืองพม่า เมื่อพ.ศ. 1905 คือ เมืองตะโก้ง เมืองสะแกง และหัวเมืองของพม่าอื่น ๆ และสามารถยึดได้ทั้งหมดปี พ.ศ. 1905 สำหรับ “เมืองตะโก้ง” ปัจจุบัน คือเมืองย่างกุ้ง ส่วนเมืองสะแกง ปัจจุบันคือเมืองสะกาย เขตสะกาย ของเมียนม่า
นี่คือ “ผู้นำของชาวไทใหญ่” ที่พระนามของพระองค์ได้กล่าวขานถึงทุกวันนี้ และ “กองกำลังกู้ชาติไทใหญ่” ได้ก่อสร้างอนุสาวรย์ของท่านไว้บนดอยไตแลง รัฐฉาน ตั้งตระหง่านให้ลูกหลานไทใหญ่ได้รำลึกและเคารพมาจนถึงทุกวันนี้